Warmtepomp
Ben je op zoek naar meer duurzaamheid in je energievoorziening? Of wil je vooral besparen op je energiefactuur? Met een warmtepomp kan je je woning van warm water voorzien, verwarmen en koelen op een energiezuinige en efficiënte manier.
Er zijn uiteraard veel types warmtepompen en wat technische kennis is vereist om de juiste warmtepomp te kiezen voor jouw specifieke toepassing. In dit artikel proberen we de meest voorkomende vragen te beantwoorden.
Verwarmen zonder fossiele brandstoffen
We moeten je niet vertellen dat we als maatschappij op termijn af moeten van fossiele brandstoffen. Ze zijn niet goed voor het milieu, niet duurzaam en er is maar een beperkte hoeveelheid beschikbaar. In de toekomst gaan de prijzen van fossiele brandstoffen dan ook blijven stijgen.
Het ecologische aspect gaat steeds meer doorwegen in de regelgeving. De internationale gemeenschap legde in het klimaatakkoord van Parijs de grondvesten van onze energietransitie vast. 194 landen gaven aan dat ze willen overstappen naar een energievoorziening die fossiele brandstoffen vervangt door duurzame energiebronnen. Ook de consument zal zijn steentje moeten bijdragen.
De grote boosdoener is uiteraard de CO2 uitstoot. Die moet drastisch omlaag. Wanneer je besluit je woning te verwarmen met een warmtepomp in plaats van een traditionele verwarmingsketel, zal je je CO2-emissie enorm beperken. Vergeleken met een condenserende gasketel (-30% CO2 uitstoot), een gewone gasketel (-40% CO2 uitstoot) en een stookolieketel (-53% CO2 uitstoot) is een warmtepomp een pak ecologischer.
Uiteraard is een warmtepomp niet 100% groen. Je blijft uiteraard elektriciteit verbruiken en deze moet ergens opgewekt worden. Maar in combinatie met zonnepanelen, kan je dus spreken van een duurzaam en ecologisch systeem dat tegelijk ook nog eens financieel enorm interessant is. Later meer hierover.
Hoe werkt een warmtepomp?
Een warmtepomp ontrekt warmte energie uit de omgeving en geeft deze vervolgens af aan een ruimte of het verwarmingssyteem waarmee de warmtepomp verbonden is. Klinkt simpel, maar hoe werkt dat nu in de praktijk.
Stap 1: Warmte opnemen uit de omgeving
Een koelvloeistof wordt met behulp van collectoren aan de omgeving blootgesteld en tot verdampen gebracht. Deze omgeving wordt gebruikt als warmtebron. Dit kan de buitenlucht, grondwater of de bodem zijn.
Nu denk je misschien dat verdampen aan zo’n lage temperaturen bijzonder traag zou gaan? Nee hoor, zo’n koelvloeistof heeft een zeer lage kooktemperatuur. Bij normale atmospherische druk kookt het al bij -48°C. De leidingen van zo’n warmtepomp zijn van dampdicht koper gemaakt en de koelvloeistof wordt onder een druk van 8.5 bar door de collector gepompt. Onder die druk is de kooktemperatuur ongeveer 5 °C.
Wanneer het in vloeibare vorm opgewarmd wordt door de omgeving zal het dus vervolgens beginnen koken en overgaan naar een koelgas.
Stap 2: Druk verhogen
In de compressor gaan we vervolgens dit koelgas samenpersen naar een nog hogere druk. Hierdoor zal de temperatuur van het gas stijgen en wordt het dus warmer dan de initiële omgevingstemperatuur.
De compressor verbruikt uiteraard elektriciteit en is het enige onderdeel dat energie verbruikt.
Stap 3: Condenseren
Vervolgens komt deze opgewarmde damp in een condensor terecht. De warmte wordt afgegeven aan de verwarmingsinstallatie van de woning of een ander medium afhankelijk van het systeem.
Stap 4: Terug naar start
Via een expansieventiel wordt de druk opnieuw verlaagd en koelt het gas opnieuw af. Aangezien het al een deel van zijn energie terug kwijt is, zal het afkoelen en terug overgaan naar een vloeistof.
Deze vloeistof wordt weer naar buiten gestuurd om opnieuw te verdampen. De hele cyclus kan opnieuw beginnen.
Soorten warmtepompen
Zoals we hierboven beschreven wordt er door een warmtepomp warmte onttrokken van een buitenomgeving en vrijgegeven aan een binnenomgeving. En voor beide zijn er bepaalde opties mogelijk.
Als binnenomgeving zijn de opties beperkt. Je kan warmte afgeven aan de binnenlucht of aan water. Dit kan water zijn van je warm water circuit of aan het water dat dient voor verwarming en dus door je radiatoren loopt.
Als buitenomgeving zijn er meer opties. Je kan warmte onttrekken van de buitenlucht, omgevingswater of grondwater.
Er zijn dus verschillende soorten warmtepompen. Welk type warmtepomp is geschikt voor jou? Hierdonder de meest voorkomende opties.
Lucht lucht warmtepomp
Een lucht lucht warmtepomp zal warmte onttrekken uit de buitenlucht en deze afstaan aan de binnenlucht. Het systeem bestaat uit twee units.
Één buitenunit zuigt de buitenlucht aan en verwarmt (of koelt) deze. De binnenunit blaast de warmte (of koude) lucht de woning binnen.
Als je bijvoorbeeld elektrisch verwarmt of nog geen verwarming hebt, is een lucht lucht warmtepomp de ideale oplossing. Ze zijn zuiniger dan standaard elektrische verwarmingsystemen. Ze kunnen uiteraard ook dienst doen als extra verwarming naast je bestaande verwarmingssysteem. Het rendement is echter relatief laag. Dus bij zeer koude temperaturen is een bijkomende verwarmingsmethode aangewezen.
Omdat ze met de binnen en buitenlucht werkt zijn er relatief weinig renovatie werken nodig aan je woning. De buitenunit hangt gewoon aan je gevel, de binnenunit tegen je binnenmuur.
Lucht water warmtepomp
Met een lucht water warmtepomp zal je de warmte van de buitenlucht gebruiken om water voor je sanitair of centrale verwarming op te warmen.
Uiteraard komt er bij een lucht water warmtepomp wat meer kijken om deze aan te sluiten omdat ze samen met je ketel werkt. Vaak kan dit zonder kap- of breekwerk, maar alles hangt uiteraard af van jouw specifieke situatie.
Bij een bestaande verwarmingsketel beschik je bij voorkeur over een lage temperatuur verwarming, zoals vloerverwarming of over over gedimensioneerde radiatoren. Is dit niet het geval kies je best voor een warmtepomp op hoge temperatuur of voor het vervangen van je radiatoren.
Grondwater of geothermische warmtepomp
Bij een grondwater of geothermische warmtepomp wordt de warmte uit de aarde onttrokken. Op een bepaalde diepte heeft de aarde namelijk een vrij constante temperatuur van ongeveer 10°C. Zelfs als de bovenste aardelaag bevroren is, kunnen geothermische warmtepompen daarom efficiënt blijven werken. Eigenlijk spreken we hier van een water water warmtepomp.
Er zijn twee types. Je kan een leidingsysteem horizontaal begraven onder de vorstgrens op een diepte van ongeveer één of twee meter onder het grondoppervlak. Je kan ook gaan voor aardsondes. Deze worden verticaal of schuin in de aarde geplaatst met behulp van boorgaten van 40 tot 100 meter diep. Wegens de diepte zijn ze uiteraard veel efficiënter.
Bij boringen van die diepte worden meerdere lagen grondwater doorkruist. Daarom is hiervoor altijd een vergunning nodig. Deze systemen zijn wel zeer geschikt als je je verwarming wil regelen in een gezamenlijk project.
Hybride warmtepomp
Een hybride warmtepomp werkt op stroom en onttrekt zijn energie uit de buitenlucht. Hij is echter gekoppeld aan je verwarming op bvb gas. De warmtepomp zorgt voor het grootste deel van de warmte in je huis. De cv-ketel dienst als extra wanneer het buiten te koud is of het te lang duurt om je huis op te warmen.
In dit geval staat je cv-ketel wel in voor het sanitair water. Deze systemen zijn met andere woorden een tussenstap tot een gasvrije verwarming met als bijkomend voordeel dat je een extra zekerheid hebt tijdens de koude wintermaanden.
De juiste warmtepomp kiezen
Er zijn dus verschillende warmtepompsystemen, maar welke is nu het meest geschikt voor jou? Er zijn wel enkele factoren waarmee rekening gehouden moet worden om de systemen optimaal te laten functioneren.
Type en grootte woning?
Hoe groter je woning, hoe meer werk er wordt gevraagd van je warmtepomp. Ook de verdeling van de ruimten is erg belangrijk. Veel kleine of een paar grote ruimten maken wel degelijk een verschil.
Daarnaast heeft een vrijstaande woning uiteraard meer vermogen nodig dan een rijhuisje.
Zonder tuin is bijvoorbeeld een geothermische warmtepompen al geen optie. Lucht lucht warmtepompen zijn zeer geschikt als je weinig renovatiewerken wil verrichten. Lucht water warmtepompen zijn dan weer zeer geschikt voor nieuwbouwprojecten.
Is je woning geïsoleerd?
Een geïsoleerde woning is altijd zuiniger om te verwarmen. Of je nu met een warmtepomp of een gewone cv-ketel wenst te werken. Bij een warmtepomp is er echter nog een tweede voordeel aan een goede isolatie.
Bij een goed geïsoleerde woning kan namelijk de watertemperatuur omlaag. Hierdoor gaat de efficiëntie van de warmtepomp hoger liggen en het stroomverbruik omlaag. Isoleren zorgt voor een hoog rendement. Het benodigde vermogen ligt dus lager.
Bij slecht geïsoleerde woningen moet het water naar een hogere temperatuur. Dit heeft invloed op de keuze van de warmtepomp en op de duurzaamheid ervan.
Verwarming en/of warm water?
Wil je alleen je woning verwarmen of wil je ook je sanitair water aan je warmtepomp koppelen? Heb je een boiler? Heb je vloerverwarming? Over welke radiatoren beschikt jouw woning? Zijn deze geschikt? Allemaal dingen om op voorhand goed te bespreken met een erkend installateur zoals ECS-energie.
Extra werken nodig?
Afhankelijk van welk type warmtepomp gebruikt wordt en de omstandigheden van je woning ga je meer of minder extra werken moeten uitvoeren. Dit is een grote kostenpost, dus overleg goed met je installateur.
Subsidies en premies
Vlaanderen heeft zijn klimaatambities tegen 2050 opgesteld. Het vooropgestelde doel houdt in dat 95 000 woningen per jaar een ingrijpende energetische renovatie dienen te ondergaan. Een serieuze toename van de naar schatting 30 000 renovaties per jaar die momenteel gebeuren.
Warmtepompen zijn hier een onderdeel van en daarom is er dus wel wat mogelijk op het vlak van subsidies en premies. Veel hangt uiteraard af van jouw specifieke situatie.
Vind hier alle details over verbouwpremies voor warmtepompen
Zonnepanelen en warmtepomp combineren
Zonnepanelen met een warmtepomp is een ideale combinatie om duurzaam om te gaan met je energie huishouding. Een warmtepomp verbruikt elektriciteit en je zonnepanelen leveren groene stroom zelfs in koude periodes. In warmere periodes, wanneer er een overvloed aan zonne-energie is, kan een warmtepomp gebruikt worden om warm water te maken of om uw woning te koelen.
Ieder huis is uniek. Er zijn verschillende factoren die bepalen hoe efficiënt de combinatie zonnepanelen en een warmtepomp is. Het verwarmingstype en de isolatiewaarde zijn belangrijk, alsook de richting van het dak die bepaald hoe hoog het rendement van je panelen zal zijn.
Er zijn ook veel mogelijkheden op vlak van programmatie. Met een slimme sturing kan beslist worden op welke momenten er opgewekte stroom gebruikt wordt en wanneer je best terug in het net injecteert. Deze sturingen noemt men energie management systemen.
Het combineren van zonnepanelen en een hybride warmtepomp zorgt voor de grootste garantie op een goed functionerend systeem.
Veelgestelde vragen
Het klopt dat warmtepompen geluid maken. Het gaat voornamelijk om de werking van de compressor. Deze zuigt lucht aan vanuit de omgeving. Het lawaai is eigenlijk voornamelijk beperkt tot de buitenunit.
Hoeveel lawaai je warmtepomp maakt hangt af van het type en het merk. Een goedkope warmtepomp is over het algemeen iets luider als de duurdere modellen. Het is dus belangrijk om na te denken over de plaatsing van de buitenunit en rekening te houden met de buren.
De levensduur van je warmtepomp is voornamelijk gelinked aan het aantal warmte-uren. Met een levensduur van 30.000 warmte-uren gaat je warmtepomp ongeveer 15 tot 20 jaar mee.
De compressor is het meest gevoelige onderdeel van een warmtepomp. Starten en stoppen zorgt voornamelijk voor de slijtage van je compressor. Met een traploze regeling kan je starten en stoppen beperken en de levensduur verhogen. Een buffervat plaatsen is ook een optie.
Buitenlucht heeft zelfs bij vriestemperaturen nog steeds energie. De koelvloeistof in je warmtepomp heeft een zeer lage kooktemperatuur, dus zelfs bij temperaturen onder het vriespunt zal de werking gegarandeerd blijven. In uitzonderlijke gevallen kan je reguliere CV-ketel bijspringen om aan de warmtevraag te voldoen.
Tijdens warme zomermaanden heb je natuurlijk geen verwarming nodig. Gelukkig kunnen de meeste typen warmtepompen je huis ook koelen. Dit gebeurd door de werking van je warmtepomp om te draaien.
In plaats van warmte te ontrekken uit de buitenlucht en af te geven aan de binnenlucht, kunnen de meeste warmtepompen ook via de binnenunit energie opnemen en via de buitenunit deze afgeven.
Een warmtepomp werkt over het algemeen op een lagere temperatuur dan een traditionele verwarmingsketel. Ideaal voor vloerverwarming. Heb je echter gewone radiatoren en wil je die behouden, zou je moeten bekijken hoe deze gedimensioneerd zijn. Bij een overdimensionering is er geen probleem.
Is dit echter niet het geval kan je besluiten je radiatoren te vervangen of er enkele bij te plaatsen in sommige ruimtes.
Bij warmtepompen spreken we niet van een verbranding zoals bij een traditionele verwarmingsketel. Ze hebben dus zeer weinig onderhoud nodig.
Leef je in een bosrijke omgeving is het misschien wel aangewezen je buitenunit regelmatig een reinigingsbeurt te geven.
Erkende installateurs bieden onderhoudscontracten aan. Deze zijn jaarlijks of tweejaarlijks en zijn bedoeld als preventieve controles. Ze maken de vuilfilters proper en kijken alles na zodat er op termijn geen dure herstellingen nodig zijn. Ze bekijken ook de instellingen om het rendement op pijl te houden.
Vraagt jouw warmtepomp 230 Volt ga je waarschijnlijk niets moeten veranderen. Maar veel wartmepompen vragen 380 Volt. Daarvoor is een 3 fase aansluiting nodig. Dit is standaard in elke nieuwbouw op dit moment. In de meest ongunstige situatie zal je dus je oudere 1 fase aansluiting moeten vervangen. Aanpassingen aan je meterkast kunnen variëren van 0€ tot 600€ afhankelijk van wat er moet veranderen.
Hoe herken je een betrouwbare vakman?
Een betrouwbare vakman kan je op voorhand perfect vertellen welke werken hij gaat uitvoeren en wat die gaan kosten! Je weet vervolgens heel goed wat je moet verwachten en komt niet voor verrassingen te staan.
Een betrouwbare vakman herken je dus aan hoe gedetailleerd zijn offerte is!
Waarom een warmtepomp bij ECS-Energie?
ECS-Energie stond 15 jaar geleden mee aan de wieg van het Vlaamse warmtepompplatform. Onze experts beschikken bijgevolg over een overschot aan kennis, ervaring en expertise m.b.t. warmtepompen. Gaat het over geothermie, lucht/water-systemen, open bronsystemen, aansluiting op een warmtenet…
We werken samen met NIBE. Deze warmtepompen hebben een veel hoger rendement dan bijvoorbeeld de bekendste concurrent DAIKIN. Hierdoor is de terugverdientijd van deze systemen zo kort mogelijk.
ECS-energie heeft altijd een voorraad warmtepompen beschikbaar in ons magazijn waardoor de installatie snel kan gebeuren.
ECS-energie doet ook elektriciteitswerken, loodgieterij, zonnepanelen en ventilatie. We hebben met andere woorden de expertise om jouw project van begin tot einde uit te denken en uit te voeren op hoogwaardig niveau!
